Kapelani Katyńscy

Ksiądz Aleksander Dubiel

Kapłan diecezji lubelskiej, kapelan rezerwy Wojska Polskiego, major (pośmiertnie).

Urodzony 7 grudnia 1906 roku we Frampolu. Syn Franciszka, tkacza i Zofii z domu Maciąg. Od 1922 roku uczęszczał do prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Adama Maciurzyńskiego we Frampolu. W roku szkolnym 1925/1926 był uczniem klasy VII Gimnazjum Biskupiego w Lublinie. W 1926 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie. Jednocześnie jako alumn studiował na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

21 czerwca 1931 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa lubelskiego Mariana Fulmana. Mszę Świętą prymicyjną odprawił 24 czerwca 1931 roku w kościele pw. Świętego Jana Nepomucena i Matki Bożej Szkaplerznej we Frampolu. Po uzyskaniu święceń, kontynuował studia na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W czerwcu 1932 roku uzyskał licencjat z teologii, kontynuując dalej studia. Prowadził aktywną działalność w Związku Harcerstwa Polskiego. W latach 1932–1933 był komendantem Starszoharcerskiej Drużyny Akademickiej przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Działalność harcerska

W 1932 roku był delegatem Lubelskiej Chorągwi ZHP na Międzynarodowy Zlot Skautów Wodnych nad Jeziorem Garczyńskim w Garczynie na Pomorzu. W latach 1933–1936 był kierownikiem Referatu Starszego Harcerstwa w Lubelskiej Komendzie Chorągwi ZHP oraz kapelanem tej Chorągwi.

W 1934 roku uczestniczył w Zlocie Starszego Harcerstwa w miejscowości Żabie na Huculszczyźnie. W latach 1934–1936 był kierownikiem Wydziału Duszpasterstwa w Lubelskiej Komendzie Chorągwi. W 1935 roku zakończył studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim uzyskując tytuł licencjata teologii. Był członkiem Komendy VII Podobozu na Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa w Spale w dniach 11–25 lipca 1935 roku.

We wrześniu 1935 roku został mianowany wikariuszem w parafii pw. Nawrócenia Świętego Pawła w Lublinie. W 1935 roku został członkiem Drużyny Instruktorskiej w Lubelskiej Komendzie Chorągwi, a w 1936 roku przybocznym komendanta Hufca Lublin II. Był drużynowym 16 Drużyny (polskiej) na V Jamboree w Holandii w dniach 29 lipca – 13 sierpnia 1937 roku.

W latach 1937–1939 był kapelanem Żeńskiej Drużyny Harcerskiej w Płouszowicach koło Lublina. W 1938 roku został drużynowym Drużyny Zastępowych przy Komendzie Chorągwi. W tym samym roku był kapelanem polskiej reprezentacji na Zlocie Skautów i Skautek w Jugosławii. W 1938 roku został mianowany harcmistrzem przez Naczelnictwo ZHP.

W listopadzie 1938 roku był wykładowcą i członkiem komisji egzaminacyjnej na kursie dla Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej. W 1938 roku został mianowany kierownikiem Referatu Personalnego, a 12 marca 1939 roku kierownikiem Wydziału Skautów Lubelskiej Chorągwi. 18 stycznia 1939 roku w czasie Tygodnia Modłów o Zjednoczenie Chrześcijan w Lublinie wygłosił kazanie „Ogólny pogląd na kwestię społeczną”.

Kapelan Wojska Polskiego

28 kwietnia 1939 roku zarządzeniem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego mianowany kapelanem rezerwy (ze starszeństwem z 1 stycznia 1939 roku). W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do służby w Dowództwie Okręgu Korpusu nr II w Lublinie. Prawdopodobnie 14 września 1939 roku wraz z oddziałami generała brygady Mieczysława Smorawińskiego wyszedł początkowo do Kowla, a potem do Włodzimierza Wołyńskiego.

22 września 1939 roku pod Włodzimierzem Wołyńskim dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzono go w punkcie zdawczo-odbiorczym NKWD w Szepietówce. W listopadzie 1939 roku został wysłany do obozu specjalnego NKWD w Kozielsku. Współwięzień z Kozielska, kapitan Michał Hakiel, w liście do swoich bliskich w Lublinie z 29 listopada 1939 roku przekazał ukłony między innymi od ks. Dubiela.

Następnie rodzina otrzymała od niego kartkę pocztową o treści:

Jestem w niewoli sowieckiej. Jestem zdrów. Przesyłam pozdrowienia. Wasz syn Oleś.

Jego nazwisko znajduje się na liczącej 41 osób „Liście jeńców wojennych przetrzymywanych w obozie kozielskim, którzy mają zostać wysłani do obozu ostaszkowskiego” z 16 grudnia 1939 roku. 23 grudnia 1939 roku, przed świętami Bożego Narodzenia, w 41-osobowej grupie więźniów, w tym dziewięciu kapelanów, został wywieziony z obozu. 29 grudnia 1939 roku przywieziono go do obozu NKWD w Ostaszkowie. 8 stycznia 1940 roku wysłał kartkę pocztową do swojego ojca we Frampolu.

10 kwietnia 1940 roku, na podstawie wykazu NKWD sporządzonego w Moskwie, odesłano go do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Kalinińskiego. Jego nazwisko znajduje się na Liście Wywozowej NKWD nr 019/2 z 7 kwietnia 1940 roku, pozycja 38 (sprawa nr 5860). 11 lub 12 kwietnia 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w budynku Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie (obecnie Twer). Ciało kapłana wrzucono do dołu śmierci w Miednoje.

Decyzją numer 439/MON z dnia 5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie na stopień majora.

Bogusław Szwedo, Wierni do końca. Kapelani wojskowi ofiary Zbrodni Katyńskiej, Warszawa 2020, s.48.

Share on facebook
UDOSTĘPNIJ