Uroczystość zaszczycił swą obecnością Ekscelencja ks. biskup gen. bryg. dr Józef Guzdek. Zaproszenie przyjęli również doradca Prezydenta RP minister Paweł Sałek, poseł na Sejm RP Grzegorz Wojciechowski, dowódca 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej gen. bryg. Kazimierz Duński, członek Zarządu Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich Kazimierz Czajka (przedstawiciel fundatora tablicy), wiceprezydent Skierniewic Jarosław Chęcielewski i starosta skierniewicki Mirosław Belina. Nie zabrakło również przedstawicieli służb mundurowych, lokalnych stowarzyszeń paramilitarnych i organizacji pozarządowych. Honory gospodarzy pełnili proboszcz parafii wojskowej ks. kan. mjr dr Władysław Włodarczyk oraz Wojskowy Komendant Uzupełnień w Skierniewicach ppłk Piotr Mitkowski. Całe wydarzenie przeprowadzone było w reżimie sanitarnym spowodowanym pandemią. Uroczystości zbiegły się z 100. rocznicą przybycia ks. Chomy do Skierniewic i objęcia kierownika rejonu duszpasterstwa katolickiego, 95. rocznicą powołania na proboszcza parafii wojskowej, wreszcie 81. rocznicą zbrodni katyńskiej.
Kulminacyjną częścią uroczystości było odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej którego dokonał ks. biskup. W swym wystąpieniu podziękował ks. proboszczowi Włodarczykowi i lokalnej społeczności za kultywowanie pamięci ks. Chomy, który jest ponadlokalnym bohaterem a idee przez niego propagowane mają wymiar ponadczasowy. Jak powiedział drugie imię, ks. Chomy to Wierny. Wierny Bogu i Ojczyźnie, wierny polskiemu żołnierzowi aż do końca, do jego męczeńskiej śmierci w Katyniu.
Jednym z akcentów wydarzenia było wystąpienie płk. w st. spocz. Andrzeja Krysiaka, członka Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich i autora publikacji pt. „ W służbie Bogu i Ojczyźnie. Ks. ppłk Edward Choma 1889 – 1940”, który przybliżył postać księdza, jego zasługi bojowe i pracę w okresie pokoju, po 1921 r. Szczególną uwagę zwrócił na działalność duszpasterską w okresie pobytu na placówce w Skierniewicach. Podkreślił jego zasługi w ratowaniu od rewindykacji cerkwi prawosławnej i dostosowaniu go do potrzeb kościoła rzymsko – katolickiego. Wskazał na ogrom pracy duszpasterskiej w rejonie swego działania. Ks. Choma budował podstawy duszpasterstwa wojskowego w Skierniewicach, był ojcem duchowym swoich żołnierzy, wspierał mniejszości narodowe wśród wojskowych, a nawet uczył czytania i pisania. Był znany z kazań i wystąpień, w których odwoływał się do patriotyzmu i pracy na rzecz nowo odradzającej się Polski.
W podobnym tonie przebiegało wystąpienie członka Zarządu Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich Kazimierza Czajki, który podkreślił zasługi księdza, jego bohaterstwo i udział w wojnie polsko – bolszewickiej. Przybliżył również formy pracy Stowarzyszenia i jego udział w odnajdowaniu nieznanych dotąd informacji dotyczących zamordowanych księży kapelanów na nieludzkiej ziemi.
Słowa podziękowań do organizatorów i fundatorów skierował również doradca Prezydenta RP min. Paweł Sałek, który podkreślił zasługi parafii wojskowej w propagowaniu lokalnej historii a zwłaszcza ofiar zbrodni katyńskiej wśród których był ks. Choma. Wskazał na konieczność i potrzebę upamiętniania osób, które miały ogromny wpływ na odzyskanie przez Polskę niepodległości, na bohaterów, którzy nie bacząc na grożące niebezpieczeństwo stanęli w obronie Ojczyzny.
Ciekawym niewątpliwie był głos posła na Sejm RP Grzegorza Wojciechowskiego, który w swym wstąpieniu podjął wątek rodzinny. Jak się bowiem okazało jego ojciec pełniąc służbę Słonimiu w drugiej połowie lat. 30., znał osobiście ks. Chomę i pamiętał go jako gorliwego kapłana, przywódcę duchowego żołnierzy i prawdziwego przyjaciela wojska.
Po krótkich wystąpieniach nastąpiło składanie kwiatów pod tablicą pamiątkową po czym zabrał głos ks. proboszcz Władysław Włodarczyk dziękując Ekscelencji ks. biskupowi za uświetnienie swoją obecnością uroczystości i wygłoszenie słów skierowanych do obecnych. Podziękowania skierował również do zaproszonych gości, współorganizatorów, władz samorządowych i przedstawicieli wojska.
Końcowym akcentem uroczystości było posadzenie Dębu Pamięci „Edward”, obok kościoła garnizonowego. Aktu tego dokonali Ekscelencja ks. biskup Józef Guzdek, gen. Kazimierz Duński, Wojskowy Komendant Uzupełnień w Skierniewicach ppłk Piotr Mitkowski, członek Zarządu Pamięć Kapelanów Katyńskich Wiesław Czajka oraz płk w st. spocz. Andrzej Krysiak, członek tegoż Stowarzyszenia.
Uroczystość, aczkolwiek przeprowadzona w warunkach epidemiologicznych była długo oczekiwana. Pierwotnie miała się odbyć w listopadzie ub. roku, jednak przełożono ją na kwiecień br. W ten sposób uczczono pamięć bohatera, ofiarę zbrodni katyńskiej, który w chwili najwyższej próby nie zawahał się i stanął w obronie Ojczyzny. Poniósł śmierć męczeńską strzałem w tył głowy, zakopany gdzieś w dole katyńskim. Jednak pamięć o Nim nie zaginie, a odsłonięcie tablicy pamiątkowej i posadzenie Dębu Pamięci, to dowód na to, że tu, w Skierniewicach pamięć ta będzie kultywowana i pielęgnowana.
Oprac. płk Andrzej Krysiak
Fot. Włodzimierz Murgrabia
